Cách đây một tháng, Tuổi Trẻ cùng Tổng cục Dạy nghề đã tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề “Chọn lựa trường nghề: Hành trình khởi nghiệp”. Trong buổi đó, Phạm Đình Song đã tham dự và chia sẻ về cuộc sống và sự nghiệp của mình, kết thúc bằng một lời kêu gọi đến giới truyền thông: “Vui lòng không thổi phồng quá mức hai từ ‘ĐAM MÊ’ trong việc lựa chọn nghề nghiệp cho thanh niên”.
Tôi đã tìm đến Pha chế Education, nơi mà Song đã mở lớp đào tạo nghề pha chế thức uống từ vài năm trước, do sự tò mò sau câu nói ấy.
Song dường như có phản ứng tiêu cực đối với từ “ĐAM MÊ”, có thể bạn có thể cho tôi biết lý do không?
Tôi sinh ra và lớn lên ở Hóc Môn. Cha tôi làm bảo vệ ở Bưu điện TP, còn mẹ làm nội trợ. Khi tôi theo học cấp 3, ba mẹ chỉ muốn tôi trở thành cảnh sát hoặc tốt nghiệp đại học để trở thành kỹ sư. Tuy nhiên, từ khi còn nhỏ, tôi đã đam mê âm nhạc, và đến gần ngày tốt nghiệp cấp 3, tôi vẫn chưa biết mình sẽ học gì và làm nghề gì.
Sau đó, một người bạn gần đã đề xuất tôi thử học nghề quản lý nhà hàng khách sạn tại Trường trung cấp nghề tư thục du lịch Khôi Việt. Mặc dù bạn bỏ, nhưng tôi đã quyết định tham gia một mình, vì tiếc tiền học phí đã đóng.
Không ngờ khi bắt đầu học, tôi lại cảm thấy hứng thú, đặc biệt là môn pha chế cocktail. Từ đó, kết hợp với khao khát tự lập, tôi đã dành thời gian và công sức để rèn luyện kỹ năng, thậm chí học cắp sách của các bạn khác trong trường.
Nhìn lại hai năm học đó, tôi nhận ra vai trò quan trọng của người thầy. Tôi nhớ rõ lời của hiệu trưởng trường, cũng là chủ trương, thường nói: “Ở đây, không chỉ học mà còn phải chơi. Ai không chịu chơi thì xin mời ra!” Đối với một người như tôi, ham chơi, nếu gặp phải người thầy chỉ biết ép buộc học mà không tạo điều kiện cho học sinh thể hiện bản thân, chắc chắn sẽ gặp khó khăn.
Sau này, tôi mới hiểu rằng ý của thầy là các hoạt động như thi hiphop, thi thời trang, thi hoa hậu… được tổ chức trong trường nhằm giúp học sinh vượt qua sự thiếu tự tin, một điểm yếu phổ biến của người Việt. Tôi tin rằng, nếu không tự tin, không thể giao tiếp một cách tự nhiên, thì rất khó để thành công trong lĩnh vực du lịch, quản lý nhà hàng, khách sạn.
Nơi tôi học không chỉ giống như các nhà hàng, khách sạn thực tế mà còn mang lại kiến thức thực tiễn. Một người thầy có lòng đam mê và tận tâm như vậy sẽ giúp bạn bước chân vào cuộc sống một cách tự tin…
Và rồi, tôi đã trở nên say mê với nghề này. Thực ra, tôi tin rằng không ai có thể đam mê một điều gì mà họ chưa biết và hiểu rõ. Vì thế, việc xã hội và truyền thông quá phóng đại sự đam mê khi mà người trẻ chưa hiểu rõ về lĩnh vực mà họ định theo đuổi, đối với tôi là một rủi ro.
Một ngôi trường tốt, kèm theo người thầy tận tâm, sẽ khiến nhiều học trò yêu thích nghề hơn. Khi đã có niềm đam mê, những học trò có ý chí tự lập sẽ tự nguyện học hỏi, rèn luyện để tồn tại và thể hiện bản thân; và sau nhiều năm làm việc, khi họ vẫn không bỏ nghề mà tiếp tục mài dũa kỹ năng, thì đó mới là sự đam mê thực sự.
Gia đình của Song đã hài lòng chưa?
Thực ra, ba mẹ tôi hiện cũng không biết tôi đang làm gì. Ít người ở Hóc Môn hiểu về nghề bartender, flair bartending, barista, nên tôi không nói nhiều về công việc của mình. Khi tôi về nhà sau ngày học, tôi thường ôm mấy chai tập tung hứng, và chỉ có bà ngoại là ủng hộ tôi – một sự ủng hộ từ tình yêu thương chứ không phải vì bà hiểu rõ về nghề này là gì.
Vấn đề của gia đình là điều khiến tôi phải suy nghĩ nhiều. Tiếp xúc với hàng ngàn học viên, tôi nhận thấy rằng đa số người Việt quá bảo bọc con cái. Có nhiều phụ huynh tới gặp tôi chỉ để yêu cầu không ép con họ làm việc nhà, dọn dẹp, vệ sinh quầy bar, ly tách…
Nếu không được bảo bọc quá kỹ, quan tâm, thì trong mắt đa số người Việt, đó là một bi kịch; nhưng tôi tin rằng, ít bảo bọc hơn để con cái tự lập trong cuộc sống, đó mới là điều có ích cho xã hội, hơn là nuôi dưỡng một thế hệ phụ thuộc, thiếu ý chí.
Anh đã nói về việc rèn luyện nhiều, vậy năng khiếu thì sao?
Năng khiếu là quan trọng, nhưng không đủ. Đối với tôi, việc rèn luyện vẫn là chìa khóa. Tôi may mắn khi được nhận vào làm việc ở khách sạn 5 sao Caravelle khi vẫn còn 19 tuổi, trước khi tốt nghiệp. Hồi đó, có 30 người ứng tuyển và chỉ có 2 người được chọn, trong đó có tôi.
Tôi tự tin rằng khả năng nghề của tôi không khác biệt nhiều so với các ứng viên khác, vì thế tôi hỏi sếp vì sao chọn tôi. Ông ấy nói rằng, do phong cách và trang phục chuyên nghiệp của tôi trong buổi phỏng vấn – một yếu tố quan trọng trong nghề này. Sau đó, tôi chuyển sang làm quản lý cho một khách sạn 5 sao thuộc hệ thống Matriott, nơi mà tôi tiếp tục được rèn luyện.
Mỗi bartender tài năng đều có những sáng tạo riêng để vươn lên, đặc biệt trong các cuộc thi quốc tế. Với tôi, món cocktail Vietnamese breakfast là một trong những món ưa thích nhất. Khi trình bày về món này, tôi thường giải thích về lịch sử của cây cà phê ở Việt Nam và quá trình biến nó thành một thức uống phổ biến vào buổi sáng, với cách pha chế độc đáo của người Việt, kèm theo những thay đổi sáng tạo của riêng mình.
Kiến thức về nghề pha chế thức uống rất đa dạng, và đối với tôi, nó đến từ việc tự học và nghiên cứu. Tôi đọc rất nhiều sách, tài liệu, và hiểu biết về lịch sử và văn hóa của các loại đồ uống. Nắm vững những kiến thức cơ bản và chuyên sâu này sẽ giúp tôi trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực này.
Vậy nên, muốn tiến xa trong nghề này, bạn phải không ngừng học hỏi và nghiên cứu. Đó là lý do tại sao tôi luôn khuyến khích các học viên của mình học tiếng Anh tốt. Trong một thế giới ngày càng toàn cầu hóa, người có khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh sẽ có nhiều cơ hội hơn trong nghề này.
